مقاوم‌سازی و مهار دیوار بدون وال پست و با روش وال مش راهکاری نوین در سازه‌های ساختمانی به شمار می‌آید این روش همواره در حال گسترش است و به افزایش استحکام و پایداری دیوارها کمک می‌کند. به‌تازگی نیز راهنمای طراحی مهندسی وال مش از طرف مرکز تحقیقات منتشر شده است.
در این بخش، وال مش، به‌ویژه در ساختمان‌های قدیمی و آسیب‌دیده که به تقویت نیاز دارند، کاربرد دارد. در این فرایند، از شبکه‌های الیاف شیشه‌ای به‌عنوان تقویت‌کننده استفاده می‌شود. نصب این شبکه‌ها به‌سادگی و با هزینه‌های معقول انجام می‌شود و می‌تواند جایگزینی مناسب برای وال پست‌ها باشد.
همچنین این روش به‌دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری و کارایی بالا، در برابر بارهای جانبی مانند زلزله و باد مقاومت بیشتری دارد. توجه به جزئیات در اجرا و استفاده از مصالح باکیفیت برای دستیابی به نتایج مطلوب در این روش ضروری است. درنهایت، اجرای وال مش در مقاوم‌سازی دیوارها می‌تواند به بهبود ایمنی و پایداری سازه‌ها کمک کند. در ادامه مقاله به بررسی بیشتر این موضوع می‌پردازیم.
مهار دیوارهای بلوکی با وال پست
مهار دیوارهای بلوکی با وال پست روشی مؤثر برای افزایش استحکام و پایداری دیوارها در برابر بارهای جانبی است. در این روش، وال پست‌ها به‌عنوان عناصر عمودی تقویتی در دیوارها نصب می‌شوند و بارهای وارده را به سازه اصلی منتقل می‌کنند.
این عناصر باید در نقاط کلیدی دیوار، به‌ویژه نزدیک درها و پنجره‌ها قرار گیرند. با این روش می‌توان از وقوع خرابی‌های ناشی از بارهای دینامیکی جلوگیری کرد. این روش به‌ویژه در ساختمان‌های با اهمیت متوسط و بالا توصیه می‌شود و می‌تواند استانداردی در طراحی و اجرای دیوارهای بلوکی باشد.
اجرا نشدن صحیح وال پست در زلزله کرمانشاه
اجرای نادرست وال پست‌ها در زلزله کرمانشاه یکی از عوامل اصلی خرابی‌های گسترده در ساختمان‌ها بود. بسیاری از سازه‌ها به‌دلیل نصب غلط وادارهایشان نتوانستند بارهای جانبی ناشی از زلزله را به‌درستی تحمل کنند. در مواردی نیز وال پست به‌درستی متصل نشده یا در نقاط کلیدی قرار نگرفته بود؛ درنتیجه این امر منجر به شکست دیوارها و فروپاشی سازه‌ها شد.
همچنین بیتوجهی به استانداردهای طراحی و اجرای وال پست‌ها، به‌ویژه در ساختمان‌های با اهمیت بالا، مشکلات جدی به وجود آورد. این موضوع نشان‌دهنده آموزش و آگاهی بیشتر در زمینه مهندسی زلزله و حرکت به سمت راهکارهای مؤثرتر است. درنهایت تجارب به‌دست‌آمده از این زلزله روش‌های طراحی و تقویت دیوارها را بهبود بخشید و سبب شد راهکارهای نوینی مانند وال مش در پیوست ششم استاندارد 2800 معرفی شوند. تقویت صحیح دیوارها می‌تواند از بروز خسارات مشابه جلوگیری کند. توجه به جزئیات در اجرای این عناصر تقویتی، برای افزایش ایمنی و پایداری سازه‌ها ضروری است.
چرا در ساختمان از وال پست استفاده می‌کنیم؟
مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها به دلایل متعددی ضروری است و به افزایش ایمنی و پایداری سازه‌ها کمک می‌کند. وال پست یکی از سیستم‌های مهار لرزه‌ای دیوار، عملکرد دیوار در توزیع بار را دوطرفه کرده و بارهای جانبی ناشی از زلزله و باد را به ستون‌ها منتقل می‌کند. این امر از وقوع خرابی‌های جدی جلوگیری می‌کند. همچنین این عناصر به توزیع یکنواخت بارها در دیوارها کمک کرده و از ایجاد ترک و شکست در سازه جلوگیری می‌کنند.
در ساختمان‌هایی با ارتفاع زیاد یا در مناطقی با خطر زلزله، وجود راهکار مهار لرزه‌ای دیوار به‌عنوان استاندارد طراحی ضروری است. علاوه بر این وال پست‌ها می‌توانند به تقویت دیوارهای غیر باربر کمک کنند و عملکرد کلی سازه را بهبود بخشند.
در کدام دیوارهای ساختمان اجرای وال پست ضروری است؟
مهار لرزه‌ای دیوارهای ساختمان‌هایی که در معرض بارهای جانبی مانند زلزله و باد قرار دارند، ضروری است. این دیوارها شامل دیوارهای حائل و دیوارهای‌خارجی هستند که باید توانایی تحمل بارهای اضافی را داشته باشند. همچنین در ساختمان‌های بلند و مناطقی با خطر لرزه‌خیزی بالا، وجود وال پست‌ها یا یک روش مهار دیوار به‌عنوان یک استاندارد طراحی الزامی است.
دیوارهای نزدیک به درها و پنجره‌ها نیز نیاز به وال پست دارند تا از شکست و ترک‌خوردگی آن‌ها جلوگیری شود. همچنین در دیوارهای غیرباربر وجود وال پست‌ها به‌عنوان جداکننده فضاها می‌تواند به افزایش پایداری و ایمنی سازه کمک کند.
در صورتی که وال پست اجرا نشود ناظر ساختمان چه وظیفه‌ای دارد؟
ناظر ساختمان موظف است درصورت اجرای نادرست وال پست‌ها یا روش مهار لرزه‌ای دیوار، به پیمانکار و کارفرما گزارش دهد. در ادامه، اقدامات لازم برای اصلاح و اجرای صحیح این سیستم‌ها را پیگیری کند. بیتوجهی به این موضوع می‌تواند سبب کاهش ایمنی و افزایش خطرات ساختمانی شود. ناظر باید با دقت و حساسیت بالا تمام مراحل اجرا را نظارت کند و از رعایت استانداردهای مهندسی مطمئن شود. وظایف کلیدی ناظر در این شرایط عبارت است از:
- بررسی استانداردها و ارائه گزارش‌های مربوط به مهندس طراح و مالک
- ارزیابی توانایی دیوارها در تحمل بارهای جانبی بدون وال پست و پیشنهاد مقاوم‌سازی درصورت نیاز
- نظارت بر روند اجرای سایر عناصر تقویتی برای اطمینان از ایمنی سازه
- ثبت مستندات و گزارش‌های مربوط به وضعیت سازه
- اطلاع‌رسانی به مراجع ذی‌صلاح درصورت بروز مشکلات
- آموزش و آگاهی‌بخشی به پیمانکاران و کارگران درباره اهمیت مهار لرزه‌ای دیوار و توصیه به استفاده از روش‌های مؤثر مانند وال مش
وال مش؛ تنها گزینه مهار دیوار بلوکی و آجری بدون وال پست
وال مش تنها گزینه مؤثر برای مهار دیوارهای بلوکی و آجری بدون وال پست شناخته می‌شود. این سیستم به تقویت و افزایش استحکام دیوارها نیز کمک می‌کند، اما وال مش چیست؟ در این روش با استفاده از شبکه‌های الیاف شیشه‌ای مقاومت دیوار در برابر بارهای جانبی افزایش می‌یابد. وال مش به‌سادگی روی سطح دیوار اجرا می‌شود. همچنین می‌تواند راهکاری اقتصادی و کارآمد در مقاوم‌سازی ساختمان‌های قدیمی و آسیب‌دیده باشد.
این روش به‌ویژه در مناطقی با خطر زلزله و باد، اهمیت بیشتری می‌یابد و درنهایت می‌تواند به افزایش ایمنی سازه کمک کند. علاوه بر آن، وال مش به‌دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری و سادگی در اجرا، گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های ساختمانی مختلف است. با توجه به مزایای بی‌شمار آن، استفاده از وال مش جایگزین مناسب وال پست‌ها در دیوارهای باربر و غیرباربر است. درنهایت این روش به بهبود عملکرد کلی دیوارها و افزایش طول عمر سازه‌ها کمک می‌کند.
مراحل اجرای وال مش در دیوار بدون وال پست
اجرای وال مش در دیوارهای بدون وال پست، فرایندی دقیق و مرحله‌ای است که به‌آسانی اجرا و آموزش داده می‌َشود. با رعایت مراحل زیر می‌توان در مهار دیوارهای بلوکی مؤثر بود و از بروز خرابی‌های جدی جلوگیری کرد. این روش راهکاری مؤثر در مهار دیوار با وال مش شناخته می‌شود و می‌تواند به بهبود عملکرد کلی سازه در برابر بارهای جانبی کمک کند. در ادامه به بررسی این مراحل می‌پردازیم.
1. دیوارچینی
قبل از اجرای وال مش دیوارچینی باید به شکل متعارف و بدون نیاز به اجرای وال پست و میلگرد بستر انجام شود. درصورت وجود مشکلات ساختاری، باید ابتدا آن‌ها را برطرف کرد تا وال مش به‌درستی اجرا شود. همچنین دیوار باید به‌وسیله مصالح تراکم‌پذیر (یونولیت) از سازه اصلی جدا شود.
2. انتخاب و تهیه مصالح
انتخاب مصالح مناسب برای اجرای وال مش بسیار مهم است. الیاف شیشه‌ای باکیفیت و پلاستر مناسب باید تهیه شوند تا از استحکام و دوام وال مش اطمینان حاصل شود. همچنین ضروری است به مشخصات فنی و استانداردهای مربوط به مصالح توجه شود. این مصالح نقش مهمی در مهار دیوارهای بلوکی دارند.
3. اجرای وال مش
پس از آماده‌سازی دیوار و تهیه مصالح، شبکه وال مش باید به‌دقت روی سطح دیوار نصب شود. پس از اجرای ملات، این شبکه باید یکنواخت و بدون چین‌وچروک روی دیوار قرار بگیرد. این شبکه با استفاده از ملات به دیوار چسبانده می‌شود. توجه به جزئیات در این مرحله، برای جلوگیری از آسیب‌های آینده بسیار مهم است.
4. اجرای نبشی وال مش
پس از نصب نوارهای وال مش، باید نبشی‌های وال مش در بالای دیوار نصب شوند. این نبشی‌ها اتصالات دیوار هستند و مانع جابه‌جایی دیوار در راستای خارج از صفحه می‌شوند.
5. بررسی نهایی و نگهداری
پس از اتمام مراحل نصب و پوشش‌دهی، ناظر باید وضعیت نهایی وال مش را بررسی کند تا از کیفیت کار مطمئن شود.
محدودیت‌های سیستم وال پست در مقایسه با وال مش
سیستم وال پست و وال مش هر دو روش‌های مقاوم‌سازی و مهار دیوار هستند که در ساختمان‌ها استفاده می‌َشوند، اما سیستم وال پست در مقایسه با سیستم وال مش محدودیت‌هایی دارد. در ادامه، به بررسی تفاوت وال مش و وال پست خواهیم پرداخت. همچنین تأثیر آن بر مهار دیوار بدون وال پست را تحلیل خواهیم کرد.
1. هزینه‌های اجرایی
سیستم وال پست معمولاً به مصالح و تجهیزات بیشتری نیاز دارد که هزینه‌های اجرایی را افزایش می‌دهد. این هزینه‌ها شامل خرید مصالح، نصب و همچنین نیروی کار متخصص است. در مقایسه، وال مش به‌دلیل سادگی در اجرا و استفاده از مصالح سبک‌تر هزینه کمتری دارد. این امر در مهار دیوارهای بلوکی نیز صدق می‌کند.
2. زمان اجرای پروژه
اجرای وال پست به زمان بیشتری نیاز دارد؛ زیرا شامل مراحل مختلفی از جمله سوراخکاری بتن، نصب صفحات فلزی، نصب وادارها و تیرک‌ها، جوشکاری و اجرای میلگرد بستر است. این زمان‌بر بودن می‌تواند تأثیر منفی بر برنامه‌ریزی کلی پروژه داشته باشد. در مقابل، وال مش به‌سرعت اجرا می‌شود و زمان اجرای پروژه را کاهش می‌دهد. این ویژگی در مقاوم‌سازی دیوار بلوکی نیز بسیار مفید است.
3 سهولت اجرا
اجرای وال مش بسیار آسان است و به حضور نیروی متخصص نیازی ندارد. کارگران پروژه با آموزشی مختصر می‌توانند به‌خوبی وال مش را اجرا کنند، اما اجرای وال پست سخت و چندمرحله‌ای بوده و نیازمند حضور نیروی متخصص در پروژه است.
4 میلگرد بستر
درصورت مهار دیوار با وال پست باید در دیوارچینی از میلگرد بستر استفاده شود؛ درحالی‌که با اجرای وال مش دیگر نیازی به استفاده از میلگرد بستر نیست.
سخن پایانی
به‌طورکلی، استفاده از روش وال مش در مهار دیوار بدون وال پست راهکاریی بسیار مؤثر و اقتصادی شناخته می‌شود. در این روش، به‌دلیل سادگی و سرعت نصب، اجرای وال مش می‌تواند زمان و هزینه‌های پروژه را به میزان چشمگیری کاهش دهد. درنتیجه سیستم وال مش جایگزینی مناسب برای وال پست‌ها در اجرای ساختمان است؛ بنابراین امروزه استفاده از روش وال مش در طراحی و مقاوم‌سازی دیوار بلوکی در ساخت‌وساز توصیه می‌شود.
