انطباق ویژگی‌های وال مش با الزامات آیین‌نامه و استاندارد بودن آن از مهم‌ترین دغدغه‌های مشتریان این محصول است. به همین دلیل بسیاری از کارفرمایان پروژه‌های ساختمانی به دنبال خرید وال مش از تامین کننده‌ای هستند که علامت استاندارد ملی یا تاییدیه‌ای از یک مرکز معتبر و رسمی داشته باشد. با این حال از آن جا که الزامات وال مش در آیین‌نامه‌های داخلی بیان شده، دریافت تاییدیه از مراکز معتبر موضوعیت ندارد بلکه لازم است کیفیت محصولات وال مش در آزمایشگاه‌های معتبر مورد آزمون قرار گیرند و مشخصات آن‌ها بررسی شود.
معیارهای فنی وال مش
مهار لرزه‌ای دیوارها با استفاده از شبکه الیاف شیشه راهکاری است که مراجع رسمی و معتبر ایران به سازندگان پروژه‌های ساختمانی پیشنهاد داده‌اند. همین مراجع، الزامات استفاده از این روش و ضوابط فنی آن را نیز بیان کرده‌اند. پیوست ششم استاندارد 2800 اولین مرجعی بود که این روش را به عنوان راهکار نوین مهار دیوارها معرفی نمود و آن را جایگزینی برای روش‌های مرسوم از جمله وال پست و میلگرد بستر دانست. پس از آن نیز نشریه 714 سازمان برنامه و بودجه کشور نیز الزامات فنی و مبانی محاسباتی استفاده از این روش را مطرح نمود. در حال حاضر این دو آیین‌نامه اصلی‌ترین مراجع داخلی بیان کننده مبانی فنی وال مش هستند. در میان مراجع بین‌المللی نیز ACI 549 از موسسه بتن آمریکا کامل‌ترین مرجع در زمینه کامپوزیت‌های سیمانی تقویت شده با الیاف است.
نحوه اطمینان از کیفیت محصولات وال مش
بهترین راه برای اطمینان از کیفیت هر محصولی این است که آن محصول مطابق استاندارد ملی مربوط به خودش سنجیده شود و نشان استاندارد ملی ایران را کسب نماید. با این حال، با توجه به این که وال مش یک فناوری نوظهور در صنعت ساختمان ایران است هنوز سازمان ملی استاندارد ایران استانداردی برای این محصول منتشر نکرده است. بنابراین علی‌رغم آن که تولید وال مش تماماً در داخل کشور صورت می‌گیرد، هنوز امکان کسب این نشان برای وال مش وجود ندارد.
با این حال در میان استانداردهای ملی ایران مواردی وجود دارد که به موضوع وال مش نزدیک است و ضوابط فنی مشترکی با وال مش ارائه می‌دهد. یکی از این استانداردها، استاندارد ملی ایران 11056 است. این استاندارد در زمینه ویژگی‌های سامانه‌های مرکب عایق حرارتی بیرونی یا همان ETICS نوشته شده است. سامانه اتیکس یک فرآورده عایق کاری حرارتی برای ساختمان‌ها است که بخشی از این سامانه را یک لایه پلاستر سیمانی تقویت شده با شبکه الیاف شیشه تشکیل داده و همین بخش نقطه اشتراک این استاندارد با وال مش است. در کنار استاندارد ملی ایران 11056، سایر مراجع داخلی و بین‌المللی که پیش‌تر نام برده شدند نیز باید به عنوان مرجعی برای اطمینان از کیفیت محصولات وال مش در نظر گرفته شوند.
در ادامه چارچوبی برای کارفرمایان و مدیران پروژه‌های ساختمانی تعریف می‌گردد که طی آن می‌توانند از کیفیت محصولات وال مش و انطباق آن با استانداردها مطمئن شوند.
اطمینان از فرایند طراحی وال‌مش
وال مش راهکاری برای حفظ پایداری دیوارهای غیرسازه‌ای در برابر لنگرهای برون صفحه ایجاد شده در دیوار ناشی از نیروهای جانبی باد و زلزله است. استفاده از این راهکار نیازمند طراحی وال‌مش بر اساس ضوابط آیین‌نامه‌ای است. فصل دوازدهم نشریه 714 مبانی محاسباتی طراحی دیوار تقویت شده با بتن مسلح شده با الیاف را به طور کامل شرح داده است. بر این اساس، لنگرهای وارد بر دیوار با توجه به میزان لرزه‌خیزی، نوع خاک پروژه، ارتفاع دیوارهای هر طبقه، نوع بلوک دیوارها و تعداد طبقات ساختمان محاسبه شده و تقاضای وارد بر دیوار را تعیین می‌کند. پس از مشخص شدن تقاضای خمشی دیوار، ظرفیت دیوار تقویت شده با وال مش نیز محاسبه می‌گردد. سطح پوشش دیوار توسط نوارهای وال مش (فاصله نوارها)، مقاومت کششی مش فایبرگلاس پس از قرارگیری در قلیا و ضخامت دیوار عوامل تعیین کننده ظرفیت خمشی دیوار است. مطابق روابط موجود در نشریه 714، فاصله نوارها باید به گونه‌ای انتخاب شود که ظرفیت خمشی دیوار از تقاضای خمشی آن بزرگتر باشد.
بنابراین باید پیش از استفاده از وال مش محاسبات فنی آن برای هر طبقه و بر اساس مقاومت مش فایبرگلاس مورد استفاده انجام شود. متاسفانه در حال حاضر برخی افراد بدون دانش فنی کافی، بدون انجام محاسبات اقدام به فروش وال مش می‌کنند. کارفرمایان پروژه‌های ساختمانی باید دقت کنند حتما وال مش را از جایی تهیه نمایند که محاسبات فنی را بر اساس اطلاعات فنی محصول و شرایط پروژه انجام می‌دهد.
شرکت وال مش پس از دریافت نقشه‌های معماری پروژه، آن‌ها را در اختیار تیم طراحی خود قرار داده و طراحان وال مش بر اساس روابط موجود در نشریه 714 و استاندارد 2800، نقشه‌های جانمایی و جزئیات اجرایی وال مش را برای پروژه شما طراحی می‌کند.
اطمینان از کیفیت مش فایبرگلاس
مهم‌ترین بخش در بررسی کیفیت محصولات وال مش، اطمینان از کیفیت و ویژگی‌های مش فایبرگلاس است. به این منظور باید مقاومت کششی و مقاومت قلیایی مش فایبرگلاس مورد آزمون قرار گیرد. در صورتی که قرار باشد از مش فایبرگلاس در پلاستر سیمانی استفاده شود، به دلیل محیط قلیایی سیمان، باید از مش فایبرگلاس مقاوم در برابر قلیا استفاده شود. برای پلاستر گچی نیازی به استفاده از مش ضد قلیا نیست.
دو نوع مش فایبرگلاس ضد قلیا موجود در بازار شامل مش فایبرگلاس حاوی زیرکونیا و مش مقاوم شده با پوشش‌های پلیمری است. در صورتی که از مش زیرکونیا دار تهیه شود، باید نسبت وزنی زیرکونیا آن حداقل 16 درصد باشد. در صورتی که از مش مقاوم شده با پوشش‌های پلیمری تهیه شود، باید میزان افت مقاومت آن پس از قرارگیری در محلول قلیایی مورد بررسی قرار گیرد. مطابق استاندارد ملی ایران 11061، افت مقاومت کششی مش فایبرگلاس پس از 24 ساعت قرارگیری در محلول قلیایی نباید بیشتر از 50 درصد باشد. هر کدام از انواع مش باید تحت آزمون‌های استاندارد برای سنجش مقاومت قلیایی توری فایبرگلاس وال مش و در آزمایشگاه‌های معتبر بررسی شوند.
بنابراین، کارفرمایان پروژه‌های ساختمانی باید مستندات آزمون‌های انجام شده روی مش در مراکز معتبر را از عرضه کننده وال مش درخواست کنند و مطابقت نتایج حاصل با معیارهای آیین‌نامه‌ای را بررسی کنند. همچنین در راستای کسب اطمینان بیشتر، کارفرمایان می‌توانند مش فایبرگلاسی که تهیه کرده‌اند را در آزمایشگاه‌های همکار استاندارد مورد سنجش قرار دهند. مرکز پژوهش متالورژی رازی به عنوان آزمایشگاه همکار استاندارد برای تعیین محتوای زیرکونیا مش و آزمایشگاه نساجی جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان آزمایشگاه همکار استاندارد برای سنجش مقاومت قلیایی مش فایبرگلاس پیشنهاد می‌گردند.
شرکت وال مش هر دو نوع مش زیرکونیا دار و مش مقاوم شده در برابر قلیا با استفاده از پوشش پلیمری را بسته به خواسته کارفرمایان ارائه می‌کند. شرکت وال مش در راستای کنترل کیفیت مش تولیدی خود، آزمایشگاهی کامل در کارخانه محل تولید مش تجهیز نموده و به طور روزانه مش تولیدی را تحت آزمون کشش و مقاومت قلیایی قرار می‌دهد. نتایج این تست‌ها برای خریداران و در برگه‌های اطلاعات فنی ارسال می‌شود. همچنین با همکاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و دانشگاه امیرکبیر، مش فایبرگلاس در این دو مرکز نیز به طور مستمر مورد آزمون قرار می‌گیرد.
آنالیز شیمیایی مش فایبرگلاس زیرکونیا دار وال مش در مرکز پژوهش متالورژی رازی و توسط ازمون XRF انجام شده است و نتایج آن نشان از محتوای 21 درصدی زیرکونیای این مش دارد.
اطمینان از کیفیت پلاستر وال مش
پلاستر وال مش به عنوان یک چسبنده عمل کرده و انسجام و دوام سیستم را تأمین می‌کند. در واقع، انتقال لنگرهای خمشی از دیوار به مش فایبرگلاس و توزیع متناسب این لنگرها به عهده پلاستر است. با توجه به نقش وال مش در مهار لرزه‌ای دیوارهای ساختمان، پلاستر آن باید ویژگی‌های به خصوصی داشته باشد و ملات ماسه سیمان مرسوم در کارگاه‌های ساختمانی عملکرد کافی را ارائه نمی‌دهد. بنابراین لازم است ملات مورد استفاده تقویت شود و خواص آن بهبود یابد. بهبود خواص فیزیکی ملات با استفاده از افزودنی‌های پلیمری انجام می‌شود. با توجه به موارد ذکر شده در بالا، لزوم استفاده از پلاستر ویژه وال مش (ملات اصلاح شده پلیمری) روشن است.
اصلاح ملات با استفاده از افزودنی‌های پلیمری امری کاملاً تخصصی بوده و باید توسط افراد با دانش فنی بالا و مطابق استانداردهای معتبر انجام شود. بنابراین بسیار مهم است که این پلاستر از تامین کننده‌ای معتبر تهیه شود. در این زمینه، ACI 549 نیز اشاره می‌کند که کامپوزیت سیمانی تقویت شده با الیاف، سیستمی است که در آن تمام اجزای تشکیل‌دهنده به عنوان یک ترکیب منحصر به فرد تولید و آزمایش می‌شوند و باید از انتخاب و اختلاط تصادفی محصولات موجود در بازار برای تولید آن اجتناب شود.
شرکت وال مش در تولید پلاستر ویژه خود از متخصصان این حوزه بهره برده و اصلاح ملات با افزودنی‌های پلیمری را مطابق استانداردهای بین‌المللی انجام می‌دهد. پلاستر ویژه وال مش دارای مقاومت چسبندگی، خمشی و فشاری بالایی بوده و کارپذیری بسیار مناسبی دارد. مشخصات فیزیکی پلاستر وال مش در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و مطابق استانداردهای ملی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این موارد، بر خلاف ملات سیمانی مرسوم که قلیاییت بالایی (ph بالای 12) دارند، شدت قلیاییت پلاستر سیمانی وال مش تعدیل شده و ph آن به 9 رسیده است. این موضوع در افزایش دوام مش فایبرگلاس در برابر قلیا بسیار موثر است.
اطمینان از کفایت چسب اپوکسی وال مش
استفاده از چسب اپوکسی به دلیل اجرای سریع، استحکام کافی، دوام بالا و عدم آسیب به سطح زیرکار نبشی بهترین روش برای اتصال نبشی است. با این حال باید از مناسب بودن مشخصات مکانیکی چسبی که تهیه می‌کنید اطمینان یابید. چسب اپوکسی وال مش باید علاوه بر استحکام کافی برای تحمل نیروهای برشی در هنگام زلزله، از دوام و طول عمر بالایی نیز برخوردار باشد. چرا که این چسب قرار است در هنگام زلزله عمل کند و زلزله ممکن است سال‌ها پس از اجرای چسب و اتصال نبشی رخ دهد. بنابراین علاوه بر بررسی دقیق دیتاشیت چسب اپوکسی و اطمینان از کفایت مشخصات فیزیکی چسب اپوکسی، وجود مستنداتی که کفایت چسب اپوکسی وال مش تحت آزمون‌های استاندارد و در مراکز معتبر را تایید کند ضروری است.
شرکت وال مش، چسب اپوکسی خود را مطابق استاندارد ASTM C881 تولید نموده و دوام طولانی مدت این چسب در آزمایشگاه مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد حتی پس از گذشت 50 سال از عمر چسب اپوکسی وال مش، استحکام مناسب آن حفظ می‌شود. مشخصات فیزیکی چسب اپوکسی وال مش در آزمایشگاه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و مرکز پژوهش رازی مورد آزمون قرار گرفته است.
سخن پایانی
جدید بودن فناوری وال مش و پیچیدگی‌های فنی تولید محصولات آن، دغدغه کیفیت مناسب و استاندارد بودن محصولات وال مش را برای بسیاری از خریداران این محصول به وجود آورده است. شرکت پدیدار بن نوین مهر به عنوان اولین تولید کننده وال مش و پیشرو در این زمینه، نیاز و دغدغه جامعه مهندسی صنعت ساختمان کشور را درک کرده و چالش‌های موجود در این مسیر را شناسایی نموده است و به همین دلیل، کسب اطمینان از کیفیت بالای محصول و پیشرفت روزافزون محصولات را هدف خود قرار داده است.
